HOOFDSTUK 7: LEVEN MET HET ASPERGERSYNDROOM (2, 3, 6, 11, 14)

7.1 GEPEST WORDEN (3)

Mensen met het syndroom van Asperger hebben allemaal een unieke persoonlijkheid. Ze vertonen allemaal bepaalde kenmerken van het syndroom, maar één kenmerk hebben ze allemaal gemeen: ze vormen een makkelijk doelwit voor pesters. De vraag luidt dan als volgt: "Waarom zijn mensen met het syndroom van Asperger zo vaak het slachtoffer van pesterijen?"

Er zijn reeds diverse onderzoeken gedaan i. v. m. het pesten van personen met het Asperger-syndroom. Dit zijn enkele resultaten:

94% van de mensen met het syndroom van Asperger wordt geregeld gepest of is het mikpunt van plagerijen.

Een ander onderzoek wijst uit dat alle personen van een groep van tweeëntwintig mensen met het Asperger-syndroom op de leeftijd van 11-19 jaar, geregeld worden gepest door leeftijdsgenoten. Weer andere onderzoeken melden dat deze groep vier keer meer kans heeft om gepest te worden dan leeftijdsgenoten. Het is ook zo dat wanneer mensen eenmaal zijn uitgekozen als 'doelwit', ze meestal doelwit blijven.

Er zijn diverse redenen waarom mensen met Asperger zo vaak gepest worden.

Allereerst hebben ze een lage frustratiedrempel. Dit ten gevolge van problemen met het omgaan met zintuiglijke prikkels, perfectionisme en onverwachte gebeurtenissen. Eens de frustratie een bepaalde drempel bereikt, kan dit leiden tot een instorting. Aangezien zo'n afwijkende vorm van gedrag opvalt, maakt dit van de persoon een makkelijk doelwit voor pesterijen op school.

Mensen met het syndroom van Asperger zijn vaak ook monotropische mensen. Dit maakt het moeilijk om de aandacht te besteden aan meerdere onderwerpen tegelijk. Hierdoor mist iemand soms belangrijke informatie en blijft de persoon 'hangen' op een bepaald onderwerp, terwijl anderen het al ergens anders over hebben. Daardoor komt hij of zij niet sociaal vaardig over. 

Problemen met de motoriek uiten zich in problemen met schrijven en tekenen. Ook de lichamelijke opvoeding wordt een moeilijke klus. Dit alles valt vooral op het schoolplein en in de gymzaal op.

Lichtgelovigheid zorgt ervoor dat iemand vaak alles gelooft wat hij hoort, zodat het niet

moeilijk is om met deze persoon grapjes uit te halen.

Het geven van gevatte antwoorden is noodzakelijk om zich verbaal goed te kunnen verdedigen. Maar als je problemen hebt met het verwerken van auditieve prikkels, reageer je vaak te laat. Dit omdat de prikkels die binnenkomen via andere zintuigen (licht, geluid, tast) het auditieve kanaal verstoren.

Als je niet goed bent in het lezen van lichaamstaal, en dus niet in staat bent om non-verbale signalen te interpreteren, dan heb je als iemand met het syndroom van Asperger een groot nadeel bij het succesvol toepassen van sociale vaardigheden. Niet begrijpen wat voor iedereen duidelijk is, kan je medemens ergeren.

Mensen met het syndroom van Asperger hebben vaak speciale belangstellingen, voor heel bijzondere onderwerpen. Hierover proberen ze zoveel mogelijk informatie te vergaren, wat erg vreemd overkomt bij leeftijdsgenoten. Zij zullen dus geneigd zijn om de persoon in kwestie hiermee te plagen.

Kinderen met het syndroom van Asperger worden, wanneer ze de middelbare schoolleeftijd bereiken, heel vaak als homoseksueel beschouwd. Dit omdat ze, ten gevolge van hun trage sociale ontwikkeling, nog niet begonnen zijn met het maken van afspraakjes, terwijl klasgenoten al beginnen op te scheppen over hun seksuele prestaties.

Cultureel analfabetisme heeft te maken met het onvermogen of het gebrek aan motivatie om te begrijpen wat er speelt in de jongerencultuur. Bijvoorbeeld een videoclip van een populaire artiest die iedereen al zo vaak gezien heft, terwijl het kind met Asperger zich enkel bezighoudt met zijn speciale interesse. Kinderen worden al gauw geplaagd als zij van een populair onderwerp niets afweten.

Door een gebrek aan fantasie kunnen mensen met Asperger vaak niet goed liegen of hebben ze moeite met 'doen alsof' tijdens een spel.

Afwijkend taalgebruik maakt dat veel kinderen met Asperger bekend staan als 'kleine professoren'. Op een jonge leeftijd intellectueel praten, zorgt ervoor dat deze kinderen als merkwaardig beschouwd zullen worden.

7.2 HULPMIDDELEN OM ER MEE TE LEVEN (2, 14)

7.2.1 De psychiater

Dit is een arts die de diagnose kan stellen. Nadien kan de persoon regelmatig bij de psychiater

gaan, om te praten over problemen. Een psychiater is een luisterend oor en geeft tips over het

gedrag dat iemand moet hanteren, om bijvoorbeeld te vermijden dat hij gepest wordt.

De patiënt kan de psychiater volledig in vertrouwen nemen, voor het geval hij bijvoorbeeld geen partner heeft waarbij hij dit kan.

7.2.2 GON-begeleiding

Het GON (geïntegreerd onderwijs) is bedoeld om leerlingen met een handicap of met leer- en opvoedingsmoeilijkheden de lessen te laten volgen in een school voor gewoon onderwijs. Dit gebeurt met behulp van 'GON-begeleiding' vanuit een school voor buitengewoon onderwijs. Het initiatief om GON-begeleiding aan te vragen, kan uitgaan van de leerling zelf, de ouders, een school, een CLB of een combinatie van de betrokken personen. De aanvraag tot financiering of subsidiëring gebeurt door de school voor buitengewoon onderwijs die de leerling zal begeleiden.

De GON-begeleiding gebeurt door een personeelslid van een school voor buitengewoon onderwijs. Ze kan op verschillende manieren gebeuren: een aantal uren hulp voor het kind zelf, ondersteuning en uitleg aan leerkrachten, aanmaken van specifiek materiaal,...

7.2.3 Verenigingen

In een vereniging kan iemand mensen leren kennen die ook het syndroom van Asperger hebben. Men kan er ervaringen uitwisselen, raad vragen, vrienden maken en een partner vinden. In België is er de VVA (Vlaamse Vereniging Autisme) en -speciaal voor jongeren- JONASS (JONgeren met Autisme Spectrum Stoornis). Er zijn dikwijls vrijwillige begeleiders aanwezig. Ook de ouders kunnen met elkaar praten, om te weten te komen hoe ze hun kind moeten opvoeden.

7.3 EEN RELATIE OPBOUWEN (2, 6)

Vrouwen die verliefd worden op een man met het syndroom van Asperger, zeggen dat ze hem aantrekkelijk vinden. Dit omdat hij vriendelijk, attent en een 'knappe, zwijgzame vreemdeling'

is. De beperkte sociale vaardigheden roepen bij sommige vrouwen moederlijke gevoelens op.

Hij is intelligent, heeft carrièrevooruitzichten en besteedt heel veel aandacht aan zijn partner.

Iemand met het Asperger-syndroom heeft vaak zijn eerste relatie als leeftijdsgenoten al verschillende relaties achter de rug hebben. Mannen met het Asperger-syndroom vinden het uiterlijk van hun partner meestal niet zo belangrijk als andere mannen. Ze hebben ook minder moeite met verschillen in leeftijd of culturele achtergrond. Ze zoeken een partner die hun problemen in het dagelijks leven kan opvangen. Dit is dus best een vrouw zonder het syndroom van Asperger, omdat deze zelf problemen zou hebben met emoties. Vrouwen met het syndroom van Asperger zoeken daarentegen vaak een partner die ongeveer dezelfde persoonlijkheid als hun heeft.

Binnen een relatie waarbij één van de partners het syndroom van Asperger heeft, kunnen zich verschillende problemen voordoen. Deze worden vaak nog niet ontdekt aan het begin van de relatie. Maar naarmate de relatie vordert, kan de partner die het Asperger-syndroom niet heeft een gevoel van eenzaamheid hebben. Of de partner met het Asperger-syndroom uit zijn liefde te vaak op praktische wijze, terwijl hij meer gebruik van woorden of aanrakingen zou moeten maken. Verder komen er ook problemen met betrekking tot seksuele intimiteit voor. Soms begrijpt iemand niet wat de waarde is van een romantische sfeer, voorspel en intiem lichamelijk contact.

Het koppel kan de relatie gelukkig versterken. De partners moeten dan wel beiden de diagnose erkennen. Ze moeten ook gemotiveerd zijn om te veranderen en te leren. Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van een relatietherapie die is afgesteld op het vaardigheden-profiel en de ervaringen van de partner met het Asperger-syndroom.

 7.4 VOORDELEN (2, 11)

7.4.1 Een harde werker

In het verleden werden mensen met het syndroom van Asperger veelal naar een beschutte werkplaats gestuurd. Men vond ze raar door hun problemen op sociaal vlak. Tegenwoordig zijn dit echter felbegeerde werknemers. Ze zijn namenlijk loyaal, stipt, nauwkeurig, super-geconcentreerd, betrouwbaar, logisch denkend, ... Hierdoor verzetten ze in de privé-sector vaak meer en beter werk dan hun collega's. Toch hebben mensen met het Asperger-syndroom dikwijls nog problemen bij het vinden van een geschikte job. Om dit probleem op te lossen, kunnen de vaardigheden en interesses in kaart worden gebracht.  Zo vinden de werkzoekenden met het syndroom van Asperger toch een job die bij hen past.